જીવનઉપયોગી વ્યવહારુ જ્ઞાન અને કૌશલ્યો આધારિત કામો પાંચથી પંદર વર્ષના બાળકોને શીખવા જરૂરી જીવનઉપયોગી કૌશલ્યો જોઈએ.
ઘરમાં કચરા-પોતું કરતા આવડવું
બાથરૂમ-સંડાસ સાફ કરતા આવડવું
કપડા ધોતા-સુકવતા-ગડી કરતા અને ઈસ્ત્રી કરતા આવડવું
વાસણ સાફ કરતા આવડવું
ઈસ્ત્રી-કુકર-મિક્ષ્ચર-ગીઝરનો ઉપયોગ આવડવો
ઉડેલો ફ્યુઝ ફરી બાંધતા આવડવું
ગેસનો બાટલો બદલતા આવડવું
બટણ ટાંકતા આવડવું
દીવાલે સ્ક્રુ બેસાડતા-પૂઠું ચઢાવતા-પડીકું વાળતા…
મોબાઈલ ફોનનો ઉપયોગ ગર્ભસ્થ માતાએ પ્રેગનન્સીના ચોથા કે પાંચમાં મહિનાથી જ ટાળવો જોઈએ. વધુ ફોનના ઉપયોગથી બાળકની ગર્ભાશયમાં મૂવમેન્ટ વધી જાય છે. વધુ મોબાઈલ ફોન વાપરનાર માતાને કોઈ પણ રીતે ખલેલ પડ્યા જ કરે છે. થોડો સ્ટ્રેસ વધવાને કારણે તેનું બ્લડ પ્રેસર વધી શકે છે. વહેલી પ્રસુતિ થવાનો ડર રહે છે. ઘણીવાર નેટ પરથી માતાને…
કબજીયાત મુદ્દાને શાળા અને ભણતર પગલામાં મુકવાના અને મહત્વ આપવાનું કારણ ૭૦% બાળકોને સ્કુલે જતા પહેલા પેટ સાફ થતું નથી. સવારની સ્કુલ હોય અને સ્કુલે જતા પહેલા પેટ સાફ થાય તો સ્કુલમાં કોન્સન્ટ્રેશન ખુબ સરસ રહે. સ્કુલે પહોંચી પેટમાં દુખે છે કે ઉલટી થાય છે તેવી ફરિયાદ પણ ના રહે. સ્કુલે જતા પહેલા પેટ સાફ…
જે બાળકો ખુલ્લા મેદાનમાં રમે છે તેમનો આઈ.કયું જે બાળકો મેદાનમાં રમવા નથી જતા તેવા બાળકોની સરખામણીમાં પાંચ પોઈન્ટ વધુ હોય છે.
ચાર થી દસ વર્ષનો ગાળો બાળમાનસના વિકાસમાં ખુબ અગત્યનો ગાળો છે. આ સમયમાં જે બાળકોને ખુલ્લા મેદાનમાં દોડધામ કરવાની અને ધીંગામસ્તી કરવાની તક મળે છે તે બાળકો ખુબ નસીબદાર બાળકો કહી શકાય.
બાળકો…
શાળા ઘરની નજીક હોવી જોઈએ.
શાળા માતૃભાષા શીખવતી હોવી જોઈએ.
શાળામાં રમતગમત માટે ખુલ્લું મેદાન હોય તો વધુ સારું.
અડધા અને આખા દિવસના પ્રવાસો થવા જોઈએ.
વાર્તા કહેવાના કાર્યક્રમો, વેશભૂષા, તહેવારોની ઉજવણી તેમજ નાટકો જેવા કાર્યક્રમો કરતી શાળામાં બાળકોના વ્યક્તિત્વનો સર્વાંગી વિકાસ થાય છે.
આદર્શ શાળાના શિક્ષકો બાળકોની ફરિયાદ કર્યા કરતા તેની પ્રવુત્તિનું નિરીક્ષણ કરી…
અત્યારના બાળકોમાં ખાસ કરીને ૫ થી ૧૦ વર્ષના બાળકોમાં તેઓ તેમના કાર્યમાં ધ્યાન પરોવી શકતા નથી, તેમને એકની એક સુચના વારંવાર આપવી પડે છે, એક જગ્યાએ બેસી શકતા નથી, ખુબ તોફાન કરે છે, નાની બાબતમાં ગુસ્સે થઇ જાય છે, ચિડીયાપણું તેમનામાં જોવા મળે છે. આને કારણે તેઓ ધ્યાનપૂર્વક વાંચી કે લખી શકતા નથી તેમજ તેમની…
બે થી સાત વર્ષના બાળકની ઉંમર જિજ્ઞાસાવૃત્તિવાળી ઉંમર કહેવાય. આ ઉંમરમાં તેને નવું નવું જોવું હોય, નવું જાણવું હોય. બધે અડવું હોય. આવું કરીએ તો શું થાય? તેમ તેનું મગજ વિચારતું હોય છે. આ ઉંમરમાં જોવા મળતા સ્વભાવગત લક્ષણો જેમ કે
બુમો – ચીસો
મારવું – માંગવું
તોડવું – ફેંકવું
જીદ – રીસાવું
પ્રશ્નો –…
ઘરનું પોઝીટીવ વાતાવરણ
બે વખત ન્હાવું અને બે વખત બ્રશ કરવું
રોજ અડધો કલાક સૂર્યના તડકામાં બેસાડવું
રસોડાની દેશી વસ્તુઓ હળદર, આદુ, તુલસી, અરડૂસી તેમજ લીંબુનો યોગ્ય ઉપયોગ
પ્રોટીનયુક્ત તેમજ લોહતત્વ યુક્ત આહાર
બને ત્યાં સુધી ઘરનો જ બનાવેલ આહાર
કલર, ફ્લેવર તેમજ સેકેરીન યુક્ત ખાદ્ય પદાર્થો દુર રાખવા
સમયસર રસીકરણ
પરફ્યુમ, અગરબત્તી, ધુમાડા, ફરવાળા…
તંદુરસ્ત બાળક કોને ગણવું?
થોડા સમય પહેલા એક બહેન તેમના એક વર્ષના ૧૦.૫ કિગ્રા. વજન ધરાવતા બાળકને લઈને આવ્યા હતા. થોડા વ્યથિત હતા. તેમણે કહ્યું, ‘તંદુરસ્ત બાળકની હરિફાઈમાં મારા બાળકનું વજન ૧૦.૫ કિગ્રા હોવા છતાં ૯ કિગ્રા. વજન ધરાવતા બાળકને પ્રથમ ઇનામ મળ્યું. આવું થઇ જ કેવી રીતે શકે.’
બહેનની મુઝવણ અત્યારની સામાજિક માન્યતા પ્રમાણે…
૨૧ મી સદીમાં પણ હજુ આપણા સમાજમાં પ્રવર્તતી ખોટી માન્યતાઓ માટે જાણવું જરુરી છે.
માતાની માંદગીમાં શિશુને સ્તનપાન બંધ કરાવવું જોઈએ.
ફોર્મ્યુલા દૂધ, પ્રોટીનના ડબ્બા અને વિટામીન સિરપોથી બાળકનો વૃદ્ધિ અને વિકાસ સારો થાય.
ઓરી કે અછબડામાં નવડાવવું ન જોઈએ તેમજ માત્ર પ્રવાહી જ આપવું જોઈએ.
બાળકમાં દાંત આવે એટલે ઝાડા થાય જ. સારા દાંત…
શીશી (બોટલ) થી દૂધ પીતા બાળકો તરત જ માતાનું ધાવણ ચુસવાનું બંધ કરી દે છે.
બોટલમાં દૂધ પીતી વખતે બાળકે બોટલની નીપલ ફક્ત દબાવવાની હોય છે.
માતાનું દૂધ પીતી વખતે બાળકે માતાની નીપલ દબાવવાની અને ખેંચવાની (sucking) હોય છે.
માતાનું દૂધ લેવામાં વધુ મહેનત કરવી પડે છે અને બોટલથી વધુ સહેલાઈથી દૂધ મળે આથી બાળક…
પ્રથમ છ માસ ફક્ત ધાવણ આપવું.
દિવસમાં છ થી સાત વખત પેશાબ થતો હોય અને વિકાસ યોગ્ય હોય તે બાળકને પાણીની પણ જરૂર નથી.
છ માસ થાય ત્યારે સવારે દાળનું પાણી, ભાતનું ઓસામણ કે મગનું પાણી અપાય. સાંજે શાકભાજીનો સૂપ કે ફળોનો જ્યુસ આપી શકાય.
ધીરે ધીરે ઘટ્ટતા વધારવી.
સાડા છ માસ થવા આવે એટલે…